2.3 矩阵的秩
2.3.1-7
$\\$
略。$\\$
2.3.8 $\quad$ 证明,$\operatorname{rank}(kA)=\operatorname{rank}(A)(k \neq 0)$,$\quad \operatorname{rank}(A+B)\leq\operatorname{rank}(A)+\operatorname{rank}(B).\\$
证明:$\\$
由矩阵的秩在初等行变换后不变立得$\operatorname{rank}(kA)=\operatorname{rank}(A)(k \neq 0).\\$
$\mathcal{R}(A+B)\subseteq\mathcal{R}(A)+\mathcal{R}(B)\implies\operatorname{rank}(A+B)\leq\operatorname{rank}(A)+\operatorname{rank}(B).\\$
2.3.9 $\quad$ 证明:$\max\{\operatorname{rank}(A),\operatorname{rank}(B)\}\leq\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}A&B\end{bmatrix})\leq\operatorname{rank}(A)+\operatorname{rank}(B).\\$
证明:$\\$
$\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}A&B\end{bmatrix})\geq\operatorname{rank}(A),\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}A&B\end{bmatrix})\geq\operatorname{rank}(B)\implies\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}A&B\end{bmatrix})\geq\max\{\operatorname{rank}(A),\operatorname{rank}(B)\}$。设$A,B$的一组基分别是$\bm{a}_1,\cdots,\bm{a}_s$和$\bm{b}_1,\cdots,\bm{b}_t$,则$\mathcal{R}(\begin{bmatrix}A&B\end{bmatrix})=\operatorname{span}(\bm{a}_1,\cdots,\bm{a}_s,\bm{b}_1,\cdots,\bm{b}_t)\implies\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}A&B\end{bmatrix})\leq\operatorname{rank}(A)+\operatorname{rank}(B)$等号成立当且仅当$A,B$的基线性无关。$\\$
2.3.10
$\\$
1. 对分块对角矩阵$C=\begin{bmatrix}
A&O\\O&B
\end{bmatrix}$,证明:$\operatorname{rank}(C)=\operatorname{rank}(A)+\operatorname{rank}(B).\\$
2. 对分块对角矩阵$C=\begin{bmatrix}
A&X\\O&B
\end{bmatrix}$,证明:$\operatorname{rank}(C)\geq\operatorname{rank}(A)+\operatorname{rank}(B)$。由此证明,当$A,B$可逆时,$C$也可逆。$\\$
1. 证明:$\\$
$\begin{bmatrix}A\\O\end{bmatrix}$的一组基和$\begin{bmatrix}O\\B\end{bmatrix}$的一组基一定线性无关。由2.3.9中结论立得$\operatorname{rank}(C)=\operatorname{rank}(A)+\operatorname{rank}(B).\\$
2. 证明:$\\$
设$A,B$的一组基分别是$\bm{a}_1,\cdots,\bm{a}_s$和$\bm{b}_1,\cdots,\bm{b}_t$,则$\begin{bmatrix}\bm{a}_1\\\bm{0}\end{bmatrix},\cdots,\begin{bmatrix}\bm{a}_s\\\bm{0}\end{bmatrix},\begin{bmatrix}\bm{x}_1\\\bm{b}_1\end{bmatrix},\cdots,\begin{bmatrix}\bm{x}_t\\\bm{b}_t\end{bmatrix}\in\mathcal{R}(C)$且线性无关,于是$\operatorname{rank}(C)\geq\operatorname{rank}(A)+\operatorname{rank}(B).\\$
2.3.11 $\quad$ 设$A,B,C$分别为$m\times n, n\times k, k\times s$阶矩阵,证明:$$\operatorname{rank}(AB)+\operatorname{rank}(BC)\leq\operatorname{rank}(ABC)+\operatorname{rank}(B).$$
证明:$\\$
此即著名的Frobenius不等式。利用初等行列变换不改变秩及2.3.10中结论有
$$
\begin{align*}
\operatorname{rank}(ABC)+\operatorname{rank}(B)&=\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}ABC&\\&B\end{bmatrix})\\
&=\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}ABC&AB\\&B\end{bmatrix})\\
&=\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}O&AB\\-BC&B\end{bmatrix})\\
&=\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}-BC&B\\O&AB\end{bmatrix})\\
&\geq\operatorname{rank}(AB)+\operatorname{rank}(BC)
\end{align*}
$$
2.3.12 $\quad$ 设$m\times n$矩阵$A$的秩为$1$,证明,存在非零向量$\bm{a}\in\mathbb{R}^m,\bm{a}\in\mathbb{R}^n$,使得$A=\bm{a}\bm{b}^{\mathrm{T}}.\\$
证明:$\\$
设$\mathcal{R}(A)$的一个基是$\bm{a}$,一定存在不全为零的一组$k_1,k_2,\cdots,k_n$满足$A=\begin{bmatrix}k_1\bm{a}&\cdots&k_n\bm{a}\end{bmatrix}$。令$\bm{b}=\begin{bmatrix}k_1\\\vdots\\k_n\end{bmatrix}$即得$A=\bm{a}\bm{b}^{\mathrm{T}}.\\$
2.3.13 $\quad$ 试分析矩阵$A$满足什么条件时,$AB=BC$可以推出$B=C.\\$
解:$\\$
$AB=AC\implies AB-AC=O \implies A(B-C)=O$,于是若$A$列满秩,则$B=C.\\$
2.3.14 $\quad$ 设$m\times n$矩阵$A$列满秩,求证:存在行满秩的$n\times m$矩阵$B$,使得$BA=I_n.\\$
证明:$\\$
对列满秩矩阵$A$,利用初等行变换可将矩阵化为$\begin{bmatrix}I_n\\O\end{bmatrix}$,即存在可逆矩阵$P$使得$PA=\begin{bmatrix}I_n\\O\end{bmatrix}$。令$Q=\begin{bmatrix}I_n&O\end{bmatrix}$,则$QPA=I_n$。再令$QP=B$,显然$B$是$P$的前$n$行,是$n \times m$列满秩矩阵。$\\$
2.3.15
$\\$
略。$\\$
2.3.16 $\quad$ 设$A,B$是$n$阶方阵,利用不等式$\operatorname{rank}(AB)\leq\min\{\operatorname{rank}(A),\operatorname{rank}(B)\}$,证明:
$\\$
1. 如果$AB=I_n$,则$A,B$都可逆,且$BA=I_n$。$\\$
2. 如果$AB$可逆,则$A,B$都可逆。$\\$
1. 证明:$\\$
$n=\operatorname{rank}(AB)\leq\min\{\operatorname{rank}(A),\operatorname{rank}(B)\}\implies \operatorname{rank}(A)=\operatorname{rank}(B)=n$。即$A,B$都可逆。由可逆矩阵的性质可知$AB=BA=I_n.\\$
2. $\\$
证明同1,略。$\\$
2.3.17
$\\$
略。$\\$
2.3.18 $\quad$ 证明,当$A$行满秩时,仅用初等行变换就可以把它化为相抵标准型;当$A$列满秩时,仅用初等行变换就可以把它化为相抵标准型。
$\\$
由行约化阶梯型立得,略。$\\$
2.3.19 $\quad$ 对二阶方阵$A$,如果存在$n \gt 2$,使得$A^n=O$,求证:$A^2=O.\\$
证明:$\\$
由于可逆矩阵的乘积仍然是可逆矩阵,所以$A$一定不可逆,$\operatorname{rank}(A)\leq 1$。根据$A$的秩分类讨论。$\\$
(a) 若$\operatorname{rank}(A)=0$,此时$A^2=O$显然成立。$\\$
(b) 若$\operatorname{rank}(A)=1$,此时$A=\bm{a}\bm{b}^{\mathrm{T}} (\bm{a},\bm{b}\neq\bm{0})$,所以$A^n=O\implies\bm{a}(\bm{b}^{\mathrm{T}}\bm{a})^{n-1}\bm{b}^{\mathrm{T}}=O\implies\bm{b}^{\mathrm{T}}\bm{a}=\bm{0}\implies\bm{a}\bm{b}^{\mathrm{T}}\bm{a}\bm{b}^{\mathrm{T}}=A^2=O.\\$
2.3.20 $\quad$ 多项式$f(x)$满足$f(0)=0$,求证:对于任意方阵$A$,都有$\operatorname{rank}(f(A))\leq\operatorname{rank}(A).$
$\\$
证明:$\\$
$f(0)=0\implies f(x)=xg(x) \implies \operatorname{rank}(f(A))=\operatorname{rank}(A\cdot g(A))\leq\operatorname{rank}(A).\\$
2.3.21 $\quad$ 考虑反对称矩阵的秩。
$\\$
1. 证明反对称矩阵的秩不能是$1$。$\\$
2. 对反对称矩阵$A$,去掉首行首列得到矩阵$B$。求证:$B$也是反对称矩阵且$\operatorname{rank}(B)$等于$\operatorname{rank}(A)$或$\operatorname{rank}(A)-2$。$\\$
3. 证明反对称矩阵的秩必然是偶数。由此证明,奇数阶反对称矩阵一定不可逆。$\\$
1. 证明:$\\$
用反证法,假设$\operatorname{rank}(A)=1$,于是$A=\bm{a}\bm{b}^{\mathrm{T}}(\bm{a},\bm{b}\neq\bm{0})$。由反对称矩阵性质有$\bm{a}\bm{b}^{\mathrm{T}}=-\bm{b}\bm{a}^{\mathrm{T}}\implies\bm{a}\bm{b}^{\mathrm{T}}\bm{a}=-\bm{b}\bm{a}^{\mathrm{T}}\bm{a}\implies\bm{b}=-\cfrac{\bm{b}^{\mathrm{T}}\bm{a}}{\bm{a}^{\mathrm{T}}\bm{a}}\bm{a}=k\bm{a}$。所以$\bm{a}\bm{b}^{\mathrm{T}}=k\bm{a}\bm{a}^{\mathrm{T}}=-k\bm{a}\bm{a}^{\mathrm{T}}\implies\bm{a}=\bm{0}$,矛盾。即反对称矩阵的秩不能是$1.\\$
2. 证明:$\\$
$A$可以被表示成$A=\begin{bmatrix}
0&-\bm{v}^{\mathrm{T}}\\
\bm{v}&B
\end{bmatrix}$。分两种情况:$\\$
(a)若$\bm{v}\in\mathcal{R}(B)$,则存在$\bm{x}\in\mathbb{R}^{n-1}$使$\bm{v}=B\bm{x}.\\$
利用初等行变换和列变换不改变秩,有$\operatorname{rank}(A)=\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}
0&\bm{x}^{\mathrm{T}}B\\
B\bm{x}&B
\end{bmatrix})=\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}
-\bm{x}^{\mathrm{T}}B\bm{x}&\bm{x}^{\mathrm{T}}B\\
\bm{0}&B
\end{bmatrix})=\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}
-\bm{x}^{\mathrm{T}}B\bm{x}&\bm{0}^{\mathrm{T}}\\
\bm{0}&B
\end{bmatrix})$。而$\bm{x}^{\mathrm{T}}B\bm{x}=(\bm{x}^{\mathrm{T}}B\bm{x})^\mathrm{T}\implies\bm{x}^{\mathrm{T}}B\bm{x}=0$,即$\operatorname{rank}(A)=\operatorname{rank}(B).\\$
(b)若$\bm{v}\notin\mathcal{R}(B)$,则$\operatorname{rank}(A)=\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}
0&-\bm{v}^{\mathrm{T}}\\
\bm{v}&B
\end{bmatrix})=1+\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}
-\bm{v}^{\mathrm{T}}\\
B
\end{bmatrix})=1+\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}
-\bm{v}^{\mathrm{T}}&-B
\end{bmatrix})=2+\operatorname{rank}(B).\\$
综上,$\operatorname{rank}(B)=\operatorname{rank}(A)$或$\operatorname{rank}(A)-2.\\$
3.证明:$\\$
用数学归纳法。
阶数为2时显然成立。现假设阶数为$n-1$时成立,考虑阶数为$n$的情况。$\\$
设$A=\begin{bmatrix}
0&-\bm{v}^{\mathrm{T}}\\
\bm{v}&B
\end{bmatrix}$是$n$阶反对称矩阵,$B$是$n-1$阶反对称矩阵。根据归纳假设,$\operatorname{rank}(B)$是偶数。由上面讨论可知$\operatorname{rank}(A)=\operatorname{rank}(B)$或$\operatorname{rank}(B)+2$,也是偶数。$\\$
这表明阶数为$n-1$时成立则阶数为$n$时也成立,于是$n\geq 2$时都成立。$\\$
2.3.22 $\quad$ 设$A$是$n$阶可逆实反对称矩阵,$\bm{b}$是$n$维实列向量,求证:$\operatorname{rank}(A+\bm{b}\bm{b}^{\mathrm{T}})=n.\\$
证明:$\\$
设$B=\begin{bmatrix}
1&-\bm{b}^{\mathrm{T}}\\
\bm{b}&A
\end{bmatrix}$,由于$A$可逆,于是存在$\bm{x}\in\mathbb{R}^n$满足$A\bm{x}=\bm{b}.\\$
利用初等行变换和列变换$$\begin{bmatrix}
1&-\bm{b}^{\mathrm{T}}\\
\bm{b}&A
\end{bmatrix}\rightarrow\begin{bmatrix}
1+\bm{b}^{\mathrm{T}}\bm{x}&-\bm{b}^{\mathrm{T}}\\
\bm{0}&A
\end{bmatrix}\rightarrow\begin{bmatrix}
1-\bm{x}^{\mathrm{T}}A\bm{x}&\\
&A
\end{bmatrix}$$又因为$A$是反对称矩阵,$\bm{x}^{\mathrm{T}}A\bm{x}=(\bm{x}^{\mathrm{T}}A\bm{x})^\mathrm{T}\implies\bm{x}^{\mathrm{T}}A\bm{x}=0$,所以$\operatorname{rank}(B)=\operatorname{rank}(\begin{bmatrix}
1&\\
&A
\end{bmatrix})=n+1.\\$
而$$\begin{bmatrix}
1&-\bm{b}^{\mathrm{T}}\\
\bm{b}&A
\end{bmatrix}\rightarrow\begin{bmatrix}
1&\bm{0}^{\mathrm{T}}\\
\bm{b}&A+ \bm{b}\bm{b}^{\mathrm{T}}
\end{bmatrix}\rightarrow\begin{bmatrix}
1&\\
&A+ \bm{b}\bm{b}^{\mathrm{T}}
\end{bmatrix}$$于是$n+1=\operatorname{rank}(B)=1+\operatorname{rank}(A+\bm{b}\bm{b}^{\mathrm{T}})\implies\operatorname{rank}(A+\bm{b}\bm{b}^{\mathrm{T}})=n.\\$
2.3.23
$\\$
略。$\\$
2.3.24 $\quad$ (秩一分解) 证明,任意秩为$r \gt 0$的矩阵$A$可以分解成$r$个秩为$1$的矩阵的和。
$\\$
证明:$\\$
$$
A=P\begin{bmatrix}
I_r&O\\O&O
\end{bmatrix}Q
=P\begin{bmatrix}
I_r\\O
\end{bmatrix}\begin{bmatrix}
I_r&O
\end{bmatrix}Q
=\begin{bmatrix}
\bm{p}_1&\cdots&\bm{p}_r
\end{bmatrix}\begin{bmatrix}
\bm{q}_1^{\mathrm{T}}\\\vdots\\\bm{q}_r^{\mathrm{T}}
\end{bmatrix}
=\bm{p}_1\bm{q}_1^{\mathrm{T}}+\cdots+\bm{p}_r\bm{q}_r^{\mathrm{T}}.
$$